Intensywny rozwój przemysłu i urbanizacja w 2. połowie XX w. spowodowały, że zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego zmieniło swój zakres przestrzenny z lokalnego (np. występowanie smogu), poprzez regionalny (np. zanieczyszczenie Renu, basenu Morza Śródziemnego lub Bałtyckiego — lata 60. i 70.), aż do globalnego (np. zakwaszenie środowiska, zanik warstwy ozonu w stratosferze na wysokości ok. 25 km lub zanieczyszczenie oceanów). Dlatego też według ekspertów UNESCO obecnie najgroźniejszymi czynnikami zanieczyszczającymi są: dwutlenek węgla (CO2) — jedna z przyczyn efektu cieplarnianego, tlenek węgla (CO), dwutlenek siarki i dwutlenek azotu (SO2 i NO2), powodujące zakwaszenie środowiska, fosfor, wywołujący eutrofizację, rtęć i ołów, ulegające bioakumulacji, ropa naftowa, DDT i inne pestycydy oraz promieniowanie. Jednocześnie wiele zagrożeń wynika ze skażenia najbliższego otoczenia człowieka, m.in. powietrza w pomieszczeniach zamkniętych (obecność CO2 i CO, NOx, lotnych związków organicznych, radonu, dymu papierosowego oraz niedobór tlenu), wody pitnej i żywności. Wiedza o stanie środowiska przyrodniczego i zachodzących w nim zmianach oraz o stopniu degradacji poszczególnych jego elementów jest konieczna do podejmowania optymalnych decyzji dotyczących jego ochrony.
Sytuacja w Polsce.
Stan środowiska przyrodniczego w Polsce jest zróżnicowany. Istnieją 23 (2008) parki narodowe, liczne rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe i obszary chronionego krajobrazu oraz użytki ekologiczne i pomniki przyrody, a także uznane decyzją UNESCO Międzynarodowe Rezerwaty Biosfery oraz obiekt dziedzictwa światowego — Białowieski Park Narodowy (ochrona przyrody). Jednocześnie występują obszary, gdzie niektóre wskaźniki zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego przekraczają normy dopuszczalne dla życia przyrody i zdrowia człowieka. Według obowiązujących norm dopuszczalnego stężenia zanieczyszczeń w atmosferze, niekorzystna sytuacja panuje głównie na terenie miast i wokół dużych zakładów przemysłowych.
W Polsce wyróżnia się 5 klas czystości powierzchniowych wód śródlądowych, którym odpowiadają charakterystyczne wartości parametrów fizycznych, chemicznych i biologicznych. Głównym zanieczyszczeniem wód powierzchniowych są związki organiczne łatwo utlenialne, związki azotu i fosforu oraz rozpuszczalne sole, pochodzące z wód kopalnianych (chlorki i siarczany). Stan czystości wód podziemnych jest stale monitorowany; ocenia się, że zanieczyszczenie objęło ok. 25% zasobów dyspozycyjnych. Jest ono wynikiem: oddziaływania obszarowych źródeł zanieczyszczeń związanych z działalnością rolniczą, zanieczyszczenia atmosfery, braku kanalizacji w wielu wsiach i w niektórych miastach oraz występowania licznych punktowych źródeł zanieczyszczenia, np. składowisk odpadów przemysłowych i komunalnych (z których tylko część jest zlokalizowanych, urządzonych i eksploatowanych zgodnie z obowiązującymi wytycznymi technicznymi i nie powoduje zagrożenia), stacji benzynowych i in. Źródła te oddziałują również na stan gleb i gruntów, których rekultywacja jest szczególnie długotrwała i kosztowna. W kształtowaniu klimatu akustycznego decydujący udział mają źródła hałasu komunikacyjnego (drogi, torowiska, zajezdnie, dworce, lotniska i in.). Poziom natężenia hałasu pochodzącego od tych źródeł w dużych miastach wynosi 65–75 dB, w średnich i małych 62–73 dB i na terenach wiejskich 45–62 dB Poprawa stanu środowiska wymaga ograniczenia ilości zanieczyszczeń przez wdrażanie technologii ochronnych (np. oczyszczanie ścieków, odsiarczanie spalin, kompostowanie odpadów) oraz zasad czystszej produkcji i technologii małoodpadowych, minimalizujących zużycie surowców (w tym wody) i energii, a także rekultywacji środowiska zdegradowanego i przestrzegania przepisów prawnych z zakresu ochrony środowiska.
źródło: https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/zanieczyszczenie-srodowiska-przyrodniczego;4000237.html
